Blog 2: lage rugklachten

Rugklachten worden vaak een “beschavingsziekte” genoemd. Het zou dan een gevolg zijn van onze moderne levenswijze: overgewicht, te weinig bewegen. Hoewel onze levenswijze zeker zal bijdragen aan het ontstaan van rugklachten, klopt dit toch niet helemaal. Al ten tijde van Hippocrates waren er mensen met lage rugklachten. Hippocrates ( +469 -370 v. Chr) beschreef de klachten samen met zijn leerlingen in een verzameling medische geschriften genaamd Corpus Hippocraticum. Uit deze geschriften bleek dat men toen al gebruik maakte van manipulatie en tractie om de rug weer in het gareel te krijgen. Manipulatie wordt tegenwoordig ook wel “kraken” genoemd. Tractie is een behandelvorm waarbij men d.m.v. een externe trekkende kracht invloed probeert uit te oefenen op een lichamelijke stoornis.

Veel later, in 1543 schreef Andreas Vesalius de “De humani corporis fabrica libri septum”, de basis voor onze huidige anatomische kennis. De tekeningen van spieren uit deze boeken zijn gebaseerd op opengesneden lijken van geëxecuteerden. Deze boeken waren in het Latijn geschreven. Door de grote invloed van deze boeken, gebruiken (para)medici nog steeds Latijnse namen voor de spieren.

Rond 1900 beschreef Freud het verband tussen rug- en andere klachten en psychische oorzaken. De volksmond legde ook verbanden tussen rugklachten en psychosomatische oorzaken. Als de draagkracht van de mens, of te wel zijn mogelijkheden om goed met problemen om te gaan, tekort dreigt te schieten, dan is het niet vreemd dat je dat voelt op de plek waar je ook mechanisch het meeste draagt n.l. de onderrug. Vandaar uitdrukkingen als:

Gebukt gaan onder problemen
Overeind blijven bij tegenslagen
Iets/iemand is je tot ruggensteun

In 1934 konden onderzoekers Mixter en Barr door gedetailleerde studies aantonen dat er soms wel degelijk een puur lichamelijke oorzaak voor lage rugklachten is. Zij vonden dat een hernia nuclei pulposi (= uitstulping zenuw bij tussenwervelschijf) soms de oorzaak van de klachten is.

De menselijke wervelkolom bestaat uit:

7 halswervels
12 borstwervels
5 lendenwervels
Heiligbeen (5 aan elkaar gegroeide wervels) en het staartbeen (4 a 5 met elkaar vergroeide wervels)

Tussen deze wervels bevinden zich gewrichten, kraakbeen, pezen, spieren, ligamenten, zenuwen en bloedvaten. Een complex geheel met als functies:

Dragen en steunen
Bewegen mogelijk maken
Beschermen van binnen in de wervelkolom gelegen zenuwweefsel

Een simpele verstoring van dit complexe geheel, kan rugpijn tot gevolg hebben.

Rugpijn: wanneer naar de huisarts?

- Rugpijn met koorts:

Als je rugpijn hebt in combinatie met koorts, dan kan dit wijzen op een infectie. Stelt de huisarts inderdaad een infectie vast, dan kan hij besluiten antibiotica voor te schrijven. Als er geen infectie wordt vastgesteld, dan zal de huisarts vaak een paar dagen rust adviseren. Dit houdt in dat er wél matig bewogen moet worden, maar vooral niet zwaar belast.

- Trauma:

Als je een val of ongeluk hebt beleefd en je hebt daarna rugpijn, dan zal de arts dit serieus nemen. Door middel van röntgenfoto’s zal op breuken gecheckt worden.

Worden er geen breuken vastgesteld, dan zal de pijn bestreden worden met pijnstillers en het herstel bevorderd worden met fysiotherapie of een ontspannende massage.

- Tintelingen en/of gevoelloosheid:

Als er sprake is van gevoelloosheid en/of tintelingen kan dit een aanduiding zijn van een zenuw irritatie of andere schade. Als hier niets aan gedaan wordt, dan kan dit leiden tot blijvende zenuwschade of zelfs een permanente handicap.

- Verstoorde darm-of blaasfunctie:

Verlies van de darm- of blaasfunctie kan het gevolg zijn van een herniaire schijf, breuk, tumor, spinale stenose of een trauma aan de wervelkolom. De symptomen die zich na verloop van tijd kunnen ontwikkelen zijn o.a. gevoelloosheid en zwakte van de benen. De arts kan besluiten tot het uitvoeren van een chirurgische procedure.

- Klapvoet:

Van een klapvoet is sprake, als je tijdens het lopen merkt dat je tenen over de grond sleuren of als je je voet hoger op moet tillen om slepen te voorkomen. Dit hoort vaak bij een hernia. De dokter zal dan ook vragen of de pijn erger wordt bij hoesten, niezen of persen. Is dit het geval dan zal nader onderzoek zeker volgen.

Wat kan je doen ter voorkoming van rugpijn?

Als je een zittend beroep hebt:

Neem regelmatig pauze, loop even en rek je uit
Let op je zithouding: rechtop, rug tegen de rugleuning, zorg dat bovenbenen steunen op zitting tot in de knieholte
Let goed op of stoel niet te hoog of te laag is t.o.v. het bureaublad

Als je een rijdend beroep hebt:

Zorg dat hoofdsteun op goede hoogte zit om te voorkomen dat de nek bij een botsing naar achteren schiet
Stap elk uur even uit en loop een stukje
Verstel de auto stoel zodanig dat rugleuning rechtop is en zorg dat er een lendensteun is
De rugleuning moet de hele romp ondersteunen

Als je een staand beroep hebt:

Loop zoveel mogelijk (lang stil staan maakt namelijk dat er vermoeidheid optreedt die een slechte houding tot gevolg heeft)
Sta als het kan met één voet op een verhoging en wissel af en toe van voet. Hierdoor wordt veel spanning van de onderrug weggenomen
Doe om het uur enkele rekoefeningen

Als je een beroep hebt waarbij wordt getild, gesjouwd met repetitieve bewegingen:

Nooit tillen en draaien. Til altijd recht voor je.
Neem regelmatig pauze als je langere tijd dezelfde bewegingen hebt moeten maken
Til veilig d.w.z. houd de rug recht, zak door je knieën en til vanuit je benen. Houd het te tillen object zo dicht mogelijk tegen het lichaam aan.

Acute vs. Chronische rugpijn

Dokters verdelen rugpijn meestal in 2 soorten:

Acuut
Chronisch

Rugpijn die plotseling op komt zetten is acuut. Acute pijn kan zeer verschillend zijn, van onophoudelijk zeurend tot een pijn die het bewegen onmogelijk maakt. Dit soort rugpijn neemt vaak pas na 6 weken af. Het wordt vaak veroorzaakt door specifieke gebeurtenissen zoals verrekking. Soms ontstaat het doordat een al langer bestaand chronisch probleem plotseling verslechterd.

Chronische rugpijn is aanhoudend en langdurig en duurt meestal langer dan 6 weken. De pijn kan altijd aanwezig zijn, maar bestaat vaak uit telkens terugkerende pijn. De zwaarte van de pijn varieert.

Een belangrijke oorzaak van rugklachten is de staande houding van de mens. De rug is ooit bedoelt als een soort brug tussen voor- en achterpoten. Door te gaan staan wordt die brug nu gebruikt als een soort vlaggenmast. Als je dit in gedachten houdt, dan snap je meteen waarom rugklachten zoveel voorkomen.

De wervelkolom wordt overeind gehouden door allerlei spieren. Werkt de ene spier te hard en wordt de andere spier slapper, dan is er sprake van disbalans, waardoor allerlei klachten en kwalen rondom de rug ontstaan. Houdt dus bil-, buik- en rugspieren in goede conditie.

Wat te doen bij rugpijn, waar de dokter geen duidelijke lichamelijke oorzaak voor kan vinden?

In de meeste gevallen zal deze rugpijn vanzelf verdwijnen. Maar wat kan je doen om de pijn sneller te laten verdwijnen?

De arts zal vaak pijnstillers en spierontspanners voorschrijven en constante lichte beweging adviseren.

Zelf kan je in de weer met wisselcompressen koud/warm of boek een hot/coldstone massage bij Sport & Well. De wisseling van koud en warm verbetert de doorbloeding van de spieren en ontspant. U zult merken dat u hier van opknapt.

Let op je lighouding:

Lig bij voorkeur niet op je buik
Als je op je zij ligt, leg dan een kussentje tussen je knieën en voor de borst
Zorg voor een niet te hoog hoofdkussen (vooral als je op je rug slaapt)
Ga nooit liggend lezen met de kin op de borst
Dito bij tv kijken in bed, nooit met kin op de borst
Als u tv kijkt in bed, zorg dat de tv zo hoog mogelijk geplaatst is
Leg bij rugligging een kussen onder uw knieën

Het kan ook helpen om een ontspannende sport- of wellnessmassage bij Sport & Well te boeken. Gaat u voor iets stevigere massage, boek dan de sportmassage. Houdt u van een rustiger tempo en een meer ontspannen sfeer, boek dan een wellnessmassage. Als u twijfelt wat voor massage voor u het beste zou zijn dan kunt u altijd met ons overleggen.

Drink veel water. Liefst wel 2 liter per dag. Vooral na een massage kan dit helpen de gifstoffen uit uw spieren af te voeren.

Vermijd bukken, draaien en tillen. Beweeg wél, maar niet té intensief. Wandelen is een prima idee. Rustig fietsen of zwemmen ook. Bovendien werken deze bezigheden ook ontspannend. Ontspanning door lichte inspanning is het motto in deze.